۱۰ نکته طلایی در صعودهای زمستانی

کوهنوردی فنی زمستانه در مسیرهای سنگ‌نوردی و یخ‌نوردی، یکی از رموز پیشرفت کوهنوردی در بسیاری از کشورهای صاحب نام در این عرصه است. سنگ‌نوردان و فنی‌کاران ما باید یاد بگیرند فصل سنگ‌نوردی و صعود از دیواره‌ها فقط بهار و تابستان نیست و اگر قصد داریم سطح کارهای فنی خود را به کشورهای پیشرفته نزدیک کنیم، باید به صعودهای فنی زمستانه رو بیاوریم.

هدف از نوشتن این مطلب طرح نکاتی است که باید در صعودهای عمودی زمستانه مورد توجه قرار بگیرند؛ نکاتی که بسیاری از آنها در هر نوع فعالیت کوهنوردی دیگر نیز مصداق دارند، ولی در اینجا با رویکرد صعودهای عمودی مطرح شده‌اند.

افرادی هستند که قصد دارند بعد از یک دوره سنگ‌نوردی تابستانه، وارد برنامه‌های زمستانه شوند. خبر خوب برای این افراد این است که خیلی از مهارت‌های سنگ‌نوردی تابستانه عینا در برنامه‌های زمستانه نیز کاربرد دارند و خبر بد نیز این است که اگر شما به اندازه کافی تجربه کوهپیمایی ندارید، قبل از اقدام به برنامه‌های زمستانه، باید مهارت‌های لازم را در این خصوص کسب کنید و بعد وارد برنامه‌هایی از این دست شوید.

به هر حال امروز قصد داریم 10 نکته کلیدی را که باید در برنامه‌های فنی زمستانه لحاظ شود طرح کنیم تا اگر اهل کوهنوردی و صخره‌نوردی زمستانه هستید و امسال قصد دارید اولین تجربه را کسب کنید بتوانید از آنها استفاده کنید.

1- کاهش طول روز

در فصل زمستان هوا سرد است و پیمایش مسیر، به زمان بیشتری نیاز دارد و روزها هم کوتاه‌تر می‌شوند. اولین نکته‌ای که به ذهن می‌رسد این است که باید مهارت‌های فعالیت در تاریکی را یاد بگیریم. کسب این مهارت لازم است، اما اگر حرکتتان را زودتر انجام دهید و مسیری را مطابق با توانایی خود و زمان مفید موجود انتخاب کنید، نیازی نخواهید داشت که در تاریکی شب برنامه را به پایان برسانید.

اما نباید مطمئن بود که حتما در روشنایی روز به انتهای مسیر می‌رسید، و باید تمهیدات لازم را برای مواجهه با اوضاعی که به علل مختلف صعود و فرود شما بیش از زمان پیش‌بینی شده طول بکشد و با تاریکی روبه‌رو شوید، بیندیشید (همراه داشتن هد لامپ با باطری اضافه و پوشاک مناسب و...).

2- کنترل وضعیت هوا

هوای زمستان ناپایدارتر از تابستان است و اوضاع سخت‌تری از لحاظ سرما، بارش و وجود برف و یخ در مسیر حکم فرماست. بنابراین در این فصل باید دقت بیشتری در اطلاع از وضعیت هوا داشته باشیم. قوانین ساده‌ای در این خصوص وجود دارد؛ مثلا سیستم‌های هوایی که از شرق و شمال می‌آیند، در زمستان  نسبت به سیستم‌هایی که از غرب و جنوب می‌آیند، هوای سردتری را به‌همراه دارند. مطالعات خود را در زمینه هواشناسی توسعه دهید و سایت‌های هواشناسی را به خوبی بشناسید و از آنها بهره بگیرید. به یاد داشته باشید که تکنولوژی همواره به یاری شما می‌آید و ابزار و لوازم جدیدی در زمینه پیش‌بینی وضعیت هوا در اختیار کوهنوردان و علاقه‌مندان خواهد بود، پس همواره از جدیدترین ابزار کوهنوردی وصخره‌نوردی، بخصوص در این زمینه با خبر باشید.

3- بهمن شناسی

بیشتر افرادی در بهمن گیر می‌افتند که خود آن را ایجاد کرده‌اند و به یاد داشته باشیم که در این خصوص کوهنوردان آسیب‌پذیرترند.

منطقه‌ای را که قرار است در آن صعود کنید، از لحاظ امکان ریزش بهمن بررسی کنید و بعد اقدام به اجرای برنامه کنید. مؤلفه‌هایی چون شیب مسیرهای پیمایش، حجم برف، زمان آخرین بارش، جهت و سرعت باد و دمای هوا در این بررسی مورد نیاز هستند .به طور خلاصه: دانش بهمن‌شناسی خود را بالا ببرید.

4- چیدن ابزار

در فصل تابستان به ابتدای مسیر می‌رویم و بعد از اینکه ابزارهای خود را مرتب کردیم، به هارنس وصل می‌کنیم و صعود خود را شروع می‌کنیم، اما در زمستان نقاط شروع سنگ‌نوردی ممکن است شیب‌های تند و نامناسب (یخ‌زده و بهمن‌گیر و ...) باشند؛ لذا لازم است که قبل از این بخش‌ها موضعی مناسب را برای شروع کار فنی و استقرار اولیه در نظر گرفت و ابزارها را مرتب کرد. در صعود زمستانی ابزارهای خود را به حد اقل برسانید و بدانید که زیاد نمی‌توانید در شکاف‌های موازی ابزارگذاری کنید. میخ و رول ابزارهای خوبی برای ایجاد نقاط حمایت میانی هستند، اما ترجیحاً سعی کنید استفاده از آنها را به حداقل برسانید.

5- کلاه کاسک

در صعود زمستانی شما علاوه بر سقوط سنگ، در معرض ریزش برف و قطعات یخ نیز هستید. بنابراین استفاده از کلاه کاسک ضروری‌تر از پیش است. کلاه کاسک خود را طوری انتخاب کنید که بتوانید یک کلاه  نیز برای گرم شدن زیر آن بپوشید. همچنین کنترل کنید که کلاه کاپشن شما نیز به اندازه‌ای باشد که در مواقع لزوم بتوان آن را روی کلاه کاسک کشید.

6- حمایت

اگر به عنوان نفر دوم صعود می‌کنید، حتما در انتخاب نقطه‌ای که ایستاده و نفر سرطناب را حمایت می‌کنید، دقت کنید. به علت پوشیده بودن مسیر از سنگ و یخ و برف و یا احتمال شکستن قندیل‌های یخی و یا شکستن نقاب‌های برفی، به علل طبیعی و یا تحریک نفر صعود کننده، شما مدام در معرض خطر سقوط هستید؛ لذا تا حد ممکن زیر مسیر صعود و یا سقوط احتمالی نایستید .

7- فاصله میانی‌ها

در زمستان مسیر‌های صعود به اندازه تابستان مطمئن نیست. مسیری کم شیب و به ظاهر ساده به علت لغزنده بودن می‌تواند خطرناک باشد؛ لذا بعد از شروع صعود در اسرع وقت اولین میانی را در نقطه‌ای مطمئن نصب کنید.
در نصب ابزارهای میانی در شکاف‌ها، ابتدا شکاف را کاملا تمیز و از برف و یخ خالی کنید و بعد ابزار را کار بگذارید. استفاده از سیستم دو طنابه و اسلینگ‌های بلند می‌تواند ایمنی شما را در صعود بالا ببرد.

8-ارتباطات حتی در یک هوای خوب نیز ممکن است در برقراری ارتباط با هم‌طناب خود مشکل داشته باشید؛ لذا یک سیستم ارتباطی مناسب بین اعضای تیم ایجاد کنید. (ایجاد علائمی صوتی و یا سیگنال‌هایی با حرکت طناب و یا استفاده از تجهیزات بی‌سیم).

9- نقاب برفی

یک نقاب بزرگ در بالای مسیر می‌تواند مانع تاپ کردن و رسیدن به انتهای مسیر شود. بنابراین قبل از اینکه مسیری را برای صعود انتخاب کنید، وضعیت نقابهای برفی را ارزیابی کنید و اینکه اگر با چنین وضعی مواجه شوید، آمادگی عبور از آن را دارید یا نه؟ اطلاع از وضعیت حجم برف سرعت و جهت باد و ... در این خصوص راهگشاست.

10- پایان صعود

حتی اگر مسیر صعود در زمستان به یک نقاب برفی منتهی نشود، ممکن است کارگاه انتهایی آن در یک شیب برفی تند و لغزنده  قرار دشته باشد که هیچ ابزاری نیز در آن کار گذاشته نمی‌شود. برای این موضوع باید تمهیدات لازم اندیشیده شود.

به عنوان مثال در آخرین نقطه قبل از شیب برفی که امکان برقراری کارگاه وجود دارد، کارگاه را برقرار کنید و در مرحله بعد با طول طناب بیشتری می‌توانید آن بخش را رد کنید و از مسیر خارج شوید. برخی سنگ‌نوردان فراموش می‌کنند که همان‌طور که صعود می‌کنند برگشتی نیز وجود دارد .

قبل از اقدام به صعود باید مسیر برگشت را نیز شناسایی کنید، به‌طوری که حتی اگر به تاریکی هم مواجه شوید، بتوانید مسیر برگشت را بیابید. جای تردید نیست که با درنظر گرفتن این ده نکته طلایی می‌توانید صعودی خوب و البته بازگشتی مناسب برای خود تدارک ببینید و حوادث را به حداقل ممکن برسانید، اما به یاد داشته باشید که نکاتی چون به همراه داشتن جی پی اس، و البته پوشیدن لباس مناسب با رنگ‌های قابل شناسایی در برف دو نکته‌ای هستندکه باید همواره در زمستان به آنها توجه کنید.

نویسنده: عماد عزتی، منبع: ماهنامه ادونچر چاپ آمریکا و خبرگزاري تسنيم